Göz Qızarıqlığı Nədir?
Sağlam bir göz üç əsas təbəqədən ibarətdir: xaricdən içəri doğru gözün ağ hissəsini təşkil edən sklera, qan damarlarını əhatə edən üvea və görmədən məsul olan retina təbəqələri. Göz, ətrafındakı toxumalarla bütövlükdə hərəkət edir. Göz qapağı, konjonktiva, kirpiklər, gözyaşı bezi və gözyaşı kanalları da gözün müvafiq hissələrini təşkil edir.
Göz qızarıqlığı, gözlə göz qapağı arasındakı boşluğu örtən konjonktiv və gözün ağ hissəsini təşkil edən skleradakı damarların genişlənməsi və iltihaplanması nəticəsində yaranır. Göz qızarıqlığı, xarici faktorlarla və ya birbaşa göz toxumalarını təsir edən müxtəlif xəstəliklərin nəticəsi olaraq meydana çıxa bilər.
Göz Qızarıqlığı Nə Səbəbdən Olur?
Gözdə qızarıqlıq adətən göz və ətrafındakı damarların iltihaplanması səbəbindən yaranır. Göz qızarıqlığına səbəb olan bəzi hallar aşağıdakı kimidir:
- Gözdə Tahriş: Quru hava, birbaşa günəş işığına baxmaq, toz, allergenlər və ya uzun müddət çıxarılmayan kontakt linzalar gözdə tahrişə səbəb olaraq damarların genişlənməsinə və qızarıqlığa yol açabilir.
- Göz Enfeksiyaları: Viruslar və bakteriyalar gözdə qızarıqlığa səbəb ola bilər. Kornea, konjonktiva və ya kirpiklərdə yaranan infeksiyalar gözdə qızarıqlığa səbəb ola bilər.
- Travma: Gözdə fiziki travmalar damarların zədələnməsi ilə qanamağa yol açaraq gözdə qızarıqlığa səbəb ola bilər.
- Qlaukom: Gözdəki təzyiq artışı olan qlaukom xəstəliyi göz içi strukturlarda bası yaratarak qızarıqlığa səbəb ola bilər.
- Konjonktivit: Göz küresinin xaricində yerləşən mukoza toxuması olan konjonktiva infeksiyalar, allergik reaksiyalar və müxtəlif sağlamlıq problemləri nəticəsində iltihaplana bilər, bu da gözdə qızarıqlığa səbəb olur.
- Üveit: Göz damarlarının yerləşdiyi üvea təbəqəsinin müxtəlif sağlamlıq problemləri nəticəsində iltihaplanması üveit adlanır. Üveit ciddi göz qızarıqlığı və ağrı ilə müşayiət olunan vacib bir göz xəstəliyidir.
- Keratit: Gözün ön hissəsində yerləşən və işığın ilk dəfə qırıldığı şəffaf kornea təbəqəsinin iltihaplanmasına keratit deyilir. Keratit infeksiya, fiziki travmalar və ya allergik reaksiyalar nəticəsində inkişaf edə bilər.
- Sklerit: Gözün ən xarici təbəqəsi olan skleranın infeksiya, allergiya və ya travma səbəbindən iltihaplanmasına sklerit deyilir. Sklerit nəticəsində gözün ağ hissəsi ciddi şəkildə qızarıra bilər.
- Kanama Bozuklukları: Bədəndəki müxtəlif dərəcədə qanama ilə nəticələnən sağlamlıq problemləri göz toxumalarında qanama ilə nəticələnə bilər. Öksürük, hıçqırıq kimi vəziyyətlər də göz damarlarının zədələnməsinə səbəb ola bilər.
- Romatoloji Xəstəliklər: Eklem romatizması kimi müxtəlif romatoloji xəstəliklərin təsiri altında gözdə qızarıqlıq inkişaf edə bilər.
Göz Qızarıqlığına Hansı Əlamətlər Eşlik Edə bilər?
Gözdə qızarıqlıq tək başına meydana çıxa biləcəyi kimi, müxtəlif göz problemləri ilə birlikdə də müşahidə edilə bilər. Aşağıdakı əlamətlər göz qızarıqlığı ilə birlikdə bəzi xəstəliklərin işarəsi ola bilər:
- Göz ağrısı və ya gözdə yanma hissi
- Gözdə sulanma
- Göz hərəkətlərində məhdudiyyət
- Görmə itkisi və ya görmə sahəsində azalma
- Bulanıq görmə
- Işığa qarşı həssaslıq
- Baş ağrısı
- İstilik
- Bulantı və qusma
Bu əlamətlərin yanında, aşağıdakı hallar baş verərsə, dərhal bir mütəxəssis həkim tərəfindən qiymətləndirilmək üçün ən yaxın sağlamlıq mərkəzinə müraciət etmək çox vacibdir:
- Göz qızarıqlığının 1 həftədən uzun davam etməsi
- Görmə itkisi və ya görmə sahəsində məhdudiyyət yaşanması
- Gözdə ağrı şikayəti
- Işığa qarşı həssaslıq
- Fiziki travma tarixi
- Tək gözdə və ya hər iki gözdə iltihablı axıntının olması
- Kumadin və ya heparin kimi qan durulducu dərmanların istifadəsi
Göz Qızarıqlığı Necə Keçər?
Göz qızarıqlığına hansı müalicə üsullarının tətbiq olunacağı, əsasən altda yatan xəstəliyin doğru şəkildə müəyyənləşdirilməsinə bağlıdır. Bu baxımdan, mütəxəssis həkim tərəfindən ətraflı xəstəlik tarixi alınmalı və detallı fiziki müayinə aparılmalıdır. Həkim, lazım gələrsə, əlavə görüntüləmə və laboratoriya testlərinə başvuracaq. Bu müayinələr nəticəsində altda yatan xəstəliyin diaqnozu qoyulacaq və uyğun müalicə planı hazırlanacaq.
Göz qızarıqlığına səbəb olan xəstəliyə bağlı olaraq aşağıdakı müalicə üsulları tətbiq oluna bilər:
- Evdə Təqib: Kirpiklərdə iltihaplanma və ya sadə konjonktivit kimi ciddi problemlərə səbəb olmayan vəziyyətlərdə evdə sarğı və isti tətbiqlərlə müalicə edilə bilər.
- Dərman Müalicəsi: Göz infeksiyaları və müxtəlif səbəblərlə iltihaplanmalar daha ciddi problemlərə yol açdıqda, həkim antibiyotik və ya anti-inflamatuar göz damlalarını təyin edə bilər. Daha ciddi hallarda dərmanlar ağızdan tablet şəklində də qəbul edilə bilər. Gözdə quruluq və ya tahriş kimi hallarda süni gözyaşı damlaları müalicəyə əlavə edilə bilər.
- Cərrahi Müdaxilə: Bəzi göz xəstəlikləri anatomik səbəblərdən yaranır və göz toxumalarının cərrahi olaraq bərpasını tələb edə bilər. Bu cür hallarda həkim cərrahi müdaxilə qərarı verə bilər.
- Göz Bantları və Linzalar: Bəzi vəziyyətlərdə gözün xarici təsirlərdən qorunması və sağalmasının sürətləndirilməsi üçün bandaj kontakt linzalar və ya göz bantları istifadə edilə bilər.
Göz Qızarıqlığını Qarşısını Almaq Üçün Nə Etmək Lazımdır?
Gözdə qızarıqlıq tez-tez infeksiyalar, allergik təsirlər və tahriş edici maddələrlə əlaqəlidir. Göz qızarıqlığını qarşısını almaq üçün aşağıdakı tədbirləri görmək faydalı ola bilər:
- Əl Gigiyenası: Əllərin düzgün məhsullarla və doğru texnikayla tez-tez yıxılması göz sağlamlığını qorumaq üçün ən vacib tədbirlərdən biridir.
- Makyaj Təmizliyi: Günlük makyaj tətbiqlərindən sonra makyajın təmizlənməsi vacibdir.
- Kontakt Linzaların İstifadəsi: Kontakt linzalar uzun müddət çıxarılmadan istifadə edilməməli, linzaların təmizliyi müntəzəm olaraq təmin edilməlidir.
- Tahriş Edici Maddələrdən Uzaq Durmaq: Gözdə tahrişə səbəb olan mühitlərdən uzaq durmalı, tanınmış allergenlərdən çəkinməlidir. Tahriş edici maddələrlə qarşılaşma riski olan işlərdə çalışan şəxslər qoruyucu gözlük istifadə etməlidir.
- Gözü Yuma: Gözdə tahriş edici maddə olduğunda, göz bölgəsi bol su ilə yıxılmalıdır. Riskli işlərdə çalışan şəxslər üçün göz yuma stansiyalarının olması vacibdir və təcili hallarda bu stansiyalardan istifadə edilməlidir.
Şərh yaz
Email adresiniz paylaşılmayacaq.
0 şərh